رگلاتور غواصی یا رگولاتور اسکوبا
رگلاتور غواصی(دیمند والو) یا کاهنده فشار جزئی از تجهیزات غواصی است، که غواص را قادر می سازد از سیلندر غواصی خود تنفس نماید. به این دلیل این قطعه را رگولاتور یا کاهنده فشار می نامند چونکه فشار بالای هوای سیلندر را برای تنفس غواص کاهش می دهد. هوای فشرده داخل کپسول اسکوبا فشار بسیار زیادی دارد، که اگر غواص بخواهد مستقیماً از سیلندر تنفس نماید آسیب خواهد دید، و لذا یک کاهنده فشار لازم است تا فشار هوای فشرده را به فشاری کاهش دهد که غواص بتواند از سیلندرنفس بکشد.
طی این فرآیند، یک رگولاتور، فشار را در دو گام یا مرحله کاهش می دهد – اول از فشار داخل سیلندر به فشار متوسط، و در مرحله بعد، از فشار متوسط به فشاری که غواص به صورت بی خطر بتواند نفس بکشد (فشار محیط). ساختار بنیادی یک رگولاتور غواصی شامل دو بخش می گردد: مکانیسمی که کاهش فشار مرحله اول را انجام می دهد (که مرحله اول نامیده می شود) و مکانیسمی که مرحله دوم کاهش فشار (مرحله دوم) را انجام می دهد. با این حال، رگولاتورهای غواصی امروزی معمولا انواع لوازم جانبی دیگری را شامل می شوند.
غالباً واژه “رگلاتور”و “دیمند والو”بجای یکدیگر بکار برده می شوند، لیکن دیمند والو، تنظیم کننده ای است که گاز را فقط زمانی تحویل می دهد که غواص استنشاق کند و فشار متوسط گاز را به فشار محیط کاهش می دهد. در رگولاتورهای تک لوله، دیمند والو همان مرحله دوم است، که توسط دهانی بر روی دهان غواص قرار می گیرد یا به ماسک تمام صورت یا هلمت متصل می شود. در رگولاتورهای دو لوله ای دیمند والو در داخل بدنه مرحله اول قرار دارد که معمولا بدون واسطه مستقیماً به شیر سیلندر یا خروجی چند راهه (منیفولد) وصل می شود.
چگونگی عملکرد رگولاتور غواصی اسکوبا:
مرحله اول
هوای تنفسی با فشار بالا در حدود ۲۰۰ بار یا ۳۰۰ بار در داخل سیلندر غواصی ذخیره می گردد. جهت کاستن این فشار، مرحله اول، والو یا پیستونی دارد که این فشار را به حدود ۱۰ بار کاهش داده و سپس به شیلنگ فشار متوسط ارسال می دارد. این والو پس از باز شدن اجازه خروج مقداری هوا تا رسیدن به فشار خروجی تنظیمی می دهد و مجدداً به صورت خودکار بسته می شود، و مانع از خروج هوا می گردد. رگولاتور با مصرف هوا و کاهش فشار در سیلندر، و همچنین تغییرات عمق غوص که موجب تغییر در فشار محیط اطراف می گردد این تغییرات را به صورت خودکار جبران می کند.
مرحله دوم
مرحله دوم رگولاتور اسکوبا بخش دیگری ایست که بر روی دهان شما قرار می گیرد و بدون نیاز به تلاش زیاد همینکه عمل دم را انجام می دهید هوا را برای شما ارسال می کند و بازدم شما را نیز به محیط بیرون ارسال می دارد.
این بخش شامل مکانیسمی است که فشار متوسط داخل لوله فشار متوسط آمده از مرحله اول را به فشار آب اطراف تقلیل می دهد، و هوا را برای نفس کشیدن راحت و آسان می نماید. همانند مرحله اول، مرحله دوم نیز محتوی پیستون یا ساختار دیافراگمی است که موجب ارسال و توقف جریان هوا می گردد.
دهانی، والو بازدم و والو یا دکمه تخلیه همگی اجزاء مرحله دوم رگولاتور اسکوبا هستند. زمانی که شما به بیرون می دمید والو بازدم اجازه خروج هوا را به آب اطراف می دهد. این والو یک شیر یک طرفه است و به آب اجازه نمی دهد که از خارج وارد مرحله دوم گردد. هنگامی که بر روی دکمه تخلیه با انگشت اعمال فشار می کنید، این امر موجب می شود که هوا به صورت مستمر و با حجم زیاد به اتاقک مرحله دوم جریان پیدا کند و هر گونه آب موجود در محفظه را از طریق دهانی یا والو بازدم به بیرون هدایت نماید.
با استفاد از این مکانیسم، عملا غواص قادر است در حینی که دهانی را در دهان دارد استفراغ کند به جای اینکه دهانی را از دهان خود خارج کند و در معرض خطر استنشاق تصادفی آب قرار گیرد. اگر چه فکر کردن به این عمل خوشایند نیست، لیکن چه خوب است که در نظر بگیرید که این تکنولوژی شگفت انگیز باعث می شود که در زیر آب زنده ماند – حتی در کمترین شرایط مطلوب – تا اینکه بتوانید با خیال راحت به سطح بازگردید.
انتخاب رگولاتور غواصی اسکوبا:
پیستونی یا دیافراگمی؟
مرحله اول رگولاتور برای تنظیم فشار هوای ورودی و ارسال آن به اتاقک فشار متوسط و مرحله دوم ممکن است شامل مکانیسم پیستونی یا دیافراگمی باشد. نوع پیستونی شامل یک پیستون متحرک است که در بالای والو ورودی قرار می گیرد، و همینکه غواص از مرحله دوم نفس گیری می کند، پیستون بالا رفته و اجازه می دهد هوا به داخل محفظه فشار متوسط برای نفس بعدی غواص مهیا گردد.
رگولاتورهای نوع دیافراگمی پیچیده تر هستند و از لحاظ تاثیرات عوامل محیطی مهر و موم شده اند و به همین دلیل آنها را بیشتر برای غواصی در آب های سرد و غواصی در آبهای دارای گل و لای و یا محتوی ذرات بالا مورد استفاده قرار می دهند. دیافراگم یک پوشش انعطاف پذیر بر روی والو ورودی هوا است که با استنشاق هوا از مرحله دوم به سمت داخلمنعطف یا فرو می رود و اجازه می دهد هوا به داخل محفظه فشار متوسط در مرحله اول جریان پیدا کند.
گفته می شود که رگولاتورهای پیستونی دارای نرخ جریان بهتری هستند، زیرا تنها یک قسمت متحرک در آنها وجود دارد، (پیستون)، اما براي مقايسه تفاوت ها فقط جریان را در نظر گرفتن کاری صحیح نیست و باید تمامی عوامل تاثیر گذار دلحاظ نمود. لذا رگولاتور های دیافراگمی برای غواصی در شرایط حاد مانند آب کثیف یا آب سرد به دلیل طراحی “مهر و موم شده”مناسب هستند.
بنابراین کدام یک بهتر است، پیستونی یا دیافراگمی؟ شاید در گذشته دلیل خوبی برای انتخاب یکی در مقایسه آن یکی وجود داشته، اما در دنیای امروز، هر دو نوع رگولاتور ها توسعه گسترده ای را یافته اند و در حال حاضر، هیچ دلیلی قانع کننده ای برای انتخاب یکی از آن ها وجود ندارد.
رگلاتور عواصی دیافراگمی
رگلاتور غواصی پیستونی
رگلاتور غیر بالانس، بالانس یا فوق بالانس؟
این اصطلاحات به قطعات مورد استفاده در مرحله اول رگولاتور ها اشاره دارد و به این معنی است که درزیر بیان می گردد:
یک رگولاتور غیر بالانسی قطعات کمتری دارد. درنتیجه، کمی کارآیی خود را با کاهش فشار سیلندر و در اعماق بیشتر از دست می دهد. بیشتر مناسب برای غواصی ساده و عمق کم مناسب می باشد. در رگولاتور غیر بالانسی با افزایش عمق و یا کاهش فشار سیلندر نفس کشیدن از آن سخت تر می گردد. معمولاً رگولاتور غیر بالانسی در خطوط تولید رگولاتور به عنوان مدل پایه عرضه می گردد.
برای اطمینان از عرضه یکنواخت هوا در فشارها و اعماق مختلف یک رگولاتور بالانسی قطعات بیشتری در مرحله اول خود دارد. بنابراین، عملکرد چنین رگولاتوری در طول زمان غواصی و در آبهای کم عمق یا عمیق یکنواخت خواهد بود.
رگلاتور غواصی فوق بالانس دارای یک تکنولوژی است که باعث می شود با افزایش عمق تنفس از آن آسان تر گردد. اکثراً این نوع مرحله اول در رگولاتورهای خیلی عالی دیده می شود.
چه بايد كرد؟ همواره یک رگلاتور بالانس را انتخاب و بکار گیرید و اگر توانایی مالی دارید انتخاب شما باید فوق بالانس باشد. یک رگولاتور بالانسی تنها چیزی است که با نیاز شما در غواصی تفریحی مطابقت خواهد داشت چونکه مقاومت تنفسی کمتر می سازد و بنابراین تنفس کردن از آن راحت تر می باشد. چنانچه در عمق های زیاد مبادرت به غواصی می نمایید فقط یک رگولاتور فوق بالانس قادر است که همزمان به اعماق بیشتر رفتن شما خود را با عمق تطبیق داده و برای شما هوای بیشتری عرضه دارد.
رگلاتور غواصی فوق بالانس
بررسی رگولاتور قبل از غواصی:
- شیلنگ های رگلاتور را برای عدم وجود هرگونه آسیب یا صدمه مورد بررسی قرار دهید؛
- اتصالات و فیلتر ورودی را در خصوص سولفاته شدن مورد بررسی قرار دهید؛
- با چرخاندن دکمه ونتوری و تنظیم تنفس از عملکرد راحت آن اطمینان حاصل نمایید؛
- قطعه دهانی را از لحاظ آسیب دیدگی مورد بررسی قرار دهید، و از محکم بودن در جایش اطمینان حاصل کنید؛
- با بستن کلاهک ضد گرد و غبار در جایش، یا زمانیکه رگولاتور بر روی والو سیلندر متصل است و والو در وضعیت بسته قرار دارد، اقدام به عمل دم از دهانی کنید و تست نشتی را انجام دهید. چنانچه امکان مکیدن هوا وجود دارد، در جایی نشتی وجود دارد که در بیشتر مواقع احتمالاً دلیل آن از دیافراگم بازدم است؛
- اگر رگلاتور مجهز به اختاپوس است؛ موارد فوق باید بر روی آن نیز اعمال گردد؛
- رگلاتور غواصی را به سیلندر پر وصل کنید و والو سیلندر را کاملاً باز کنید. سپس ریه را خالی کنید و در حالیکه گیج فشار را نگاه می کنید چند بار عمل دم عمیق را از دهانی انجام دهید، مشکلی در مقدار جریان هوا دهی نباید وجود داشته باشد و اگر در گیج فشار در زمان نفس کشیدن افت فشار مشاهده شود مشکلی در رگولاتور وجود دارد.
روش نگهداری رگلاتور بعد از غواصی:
- اگر رگلاتور غواصی به کپسول وصل نمی باشد، رگولاتور را به سیلندر وصل کنید و شیر کپسول را باز کنید. برای اینکه در زمان شستشو آبی وارد مرحله اول نگردد که موجب زنگ زدگی داخلی و یا اینکه پس از تبخیر آب ایجاد املاح بر روی قطعات داخلی گرددو منجر به خرابی رگولاتور شود؛
- کل رگولاتور را کاملاً در آب شیرین و تمیز فرو برید تا هر گونه نمک یا ماسه موجود در رگولاتور خیس بخورد؛
- بعد از خیس خوردن رگولاتور، محافظ شیلنگ ها را از روی اتصالات بیرون بکشید تا اتصالات کاملاً رویت شوند و سپس اتصالات را کاملاً تمیز کنید؛
- دکمه ونتوری و تنظیم تنفس راحت را چند بار در زیر آب بچرخانید و اجازه دهید تا آب از طریق دهانی وارد مرحله دوم گردد و چند بار دکمه تخلیه را فشار دهید (اگر رگولاتور به سیلندر نیست دکمه تخلیه را فشار ندهید. چون با عمل نمودن مکانیسم مرحله دوم آب وارد این بخش شده و به سمت مرحله اول نیز هدایت خواهد شد)؛
- رگولاتور غواصی و سیلندر را از آب بیرون آورده و مرحله اول را بگونه ای در دست بگیرید که دهانی رو به پایین باشد و دکمه تخلیه را فشار دهید تا آب داخل مرحله اول تخلیه گردد؛
- شیر سیلندر را ببندید و پس از تخلیه هوا رگولاتور را از سیلندر جدا کنید،
- رگلاتور را به وسیله پارچه یا حوله خشک کنید؛
- کلاهک ضد گرد و غبار را در جای خودش قرار داده و محکم کنید؛
- مجدداً محافظ شیلنگ ها را در جای خودشان قرار دهید؛
- اگر رگولاتور غواصی مجهز به اختاپوس است؛ موارد فوق باید بر روی آن نیز اعمال گردد؛
- تا استفاده بعدی، رگلاتور غواصی را در کیف حمل و در محلی خشک و خنک و دارای تهویه قرار دهید.